آگهی/شناخت و نقش طرحواره های ناسازگار اولیه بر شخصیت فرد

اما اگر در طرحواره درمانی تازه‌کار هستید، به شما توصیه می‌کنیم قبل از هر کاری مطالعه این مطلب را از دست ندهید.

طرحواره‌ها باورهای عمیق و ناخودآگاه ذهن ما هستند باورهایی که آن‌قدر در ذهن ما عمیق شده‌اند و ریشه دواندند که تمام رفتارها و هیجانات ما و احساسات ما را کنترل می‌کنند. در واقع ریشه رفتارهایی مثل اعتمادبه‌نفس پایین، عزت‌نفس پایین، خودباوری پایین، بدبینی، پرخاشگری، زودرنجی و کنترل‌گری ریشه تمام این رفتارها برمی‌گردد به وجود طرحواره‌ها. خیلی از احساسات ما هم مثل احساس روزمرگی، احساس بی‌هدفی، احساس شکست، احساس تنهایی ریشه این‌ها هم دوباره برمی‌گردد به طرحواره ما. در واقع طرحواره‌های ما تفکر و احساس ما را کنترل می‌کنند.

خیلی جالب است؛ مثلاً وقتی ما می‌خواهیم یک رفتاری از خود نشان دهیم خود ما نیستیم که داریم آن رفتار را کنترل می‌کنیم طرحواره ما است که دارد آن رفتار را کنترل می‌کند به طور مثال شاید برای شما هم پیش‌آمده باشد موقعی که عصبانی شدید و در هنگام عصبانیت چیزی را بیان کرده‌اید و بعد از آن خودتان می‌گویید که می‌دانم که نباید عصبانی می‌شدم و این حرف را می‌زدم؛ ولی آن لحظه نتوانستم خودم را کنترل کنم؛ زیرا آن لحظه طرحواره شما بود که شما را کنترل کرده است. یا در جایی می‌گویید که می‌دانم باید اعتمادبه‌نفس داشته باشم؛ اما این موضوع دست من نیست زمانی که شما دارید آن رفتار را می‌کنید طرحواره شما است که رفتار شما را کنترل می‌کند.

در حوزه اول پنج طرحواره ناسازگار وجود دارد.

طرحواره اول با غیرقابل‌پیش‌بینی بودن و بی‌ثباتی درک شده روابط نزدیک تعریف می‌شود. افرادی که طرحواره رهاسازی را توسعه داده‌اند، اضطراب مزمن در مورد ازدست‌دادن عزیزان خود را نشان می‌دهند. آنها انتظارات اغراق‌آمیزی دارند که افراد مهمشان در نهایت آنها را ترک کنند. علاوه بر ترس از رهاشدن، افراد مبتلا به این طرحواره ممکن است واکنش‌های منفی قوی مانند عصبانیت یا افسردگی نسبت به ازدست‌دادن واقعی یا درک شده از خود نشان دهند.

برای جلوگیری از هر گونه طرد، بی‌ثباتی و قطع ارتباط، افرادی که دارای این طرحواره هستند تمایل دارند در روابط چسبیده، نیازمند، حسادت و کنترل‌کننده رفتار کنند. آنها ممکن است به‌سختی بتوانند تنها بودن را تحمل کنند. از طرف دیگر، دیگران با این طرحواره ممکن است سعی کنند به‌طورکلی از روابط صمیمانه اجتناب کنند تا از احتمال آسیب‌دیدن از پایان این روابط جلوگیری کنند. علی‌رغم تلاش‌های شدید برای جلوگیری از رهاشدن توسط عزیزانشان، افراد دارای طرح‌واره رهاکردن اغلب تصمیم می‌گیرند با کسی وارد رابطه شوند که نمی‌تواند امنیت، تعهد و دردسترس‌بودن را برای آنها فراهم کند.

به طرز متناقضی، آنها از رهاشدن می‌ترسند؛ اما شریک‌هایی را انتخاب می‌کنند که احتمالاً آنها را ترک می‌کنند. طرح واره رهاسازی معمولاً در افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی دیده می‌شود، و اغلب با طرحواره انقیاد، طرحواره وابستگی/ناتوانی یا طرحواره نقص ترکیب می‌شود.

مشخصه این طرحواره این است که فرد به نحوی مورد بدرفتاری دیگران قرار می‌گیرد. فردی که طرحواره بی‌اعتمادی دارد، تمایل دارد دیگران را غیرقابل‌اعتماد ببیند و در نتیجه از آنها انتظار بدترین‌ها را دارد. به‌عنوان‌مثال، اینکه دیگران دروغ می‌گویند، از آنها سوءاستفاده می‌کنند، تقلب می‌کنند، دست‌کاری می‌کنند و در موارد شدیدتر از آنها سوءاستفاده می‌کنند.

چنین افرادی اغلب مشکوک یا حتی پارانوئید هستند. آنها نسبت به سوءاستفاده بیش از حد هوشیار هستند و معتقدند که دیگران، خواسته یا ناخواسته  به دلیل خودخواهی یا بی‌احتیاطی به آنها صدمه می‌زنند. به همین دلیل، آنها تمایل دارند به‌طورکلی از صمیمیت اجتناب کنند یا در روابط دور بمانند. افراد دارای طرحواره بی‌اعتمادی معمولاً دنیای درونی خود را با دیگران به اشتراک نمی‌گذارند. این افراد مطابق با تجربیات اولیه خود با خانواده آزارگر، اغلب چرخه سوءاستفاده را در روابط بزرگسالان خود ادامه می‌دهند: آنها یا وارد روابط با سوءاستفاده‌کنندگان می‌شوند (رفتار قربانی) یا با شریک زندگی خود بدرفتاری و سوءاستفاده می‌کنند.

بزرگسالانی که طرحواره محرومیت عاطفی را در اوایل زندگی ایجاد کردند تمایل دارند نیازهای عاطفی خود را نادیده بگیرند. آنها همچنین معتقدند که اینها مهم نیستند یا افراد قوی و مستقل چنین نیازهایی ندارند. آنها معمولاً علائم روانی مانند افسردگی، غم و تنهایی و حتی علائم فیزیکی را نشان می‌دهند. ا این حال، آنها اغلب متوجه نمی‌شوند که در پس این علائم مشکلی وجود دارد، یا نمی‌توانند بفهمند که چرا چنین احساسی دارند. طرحواره محرومیت عاطفی زمانی ایجاد می‌شود که نیازهای فرد به عشق، درک و راهنمایی توسط افراد مهم برآورده نشود.

طرحواره نقص با این تصور که چیزی به‌طورجدی با خود اشتباه است یا در مورد خود ناقص است، همبستگی دارد. به‌عنوان‌مثال، نقص‌ها می‌تواند مربوط به شخصیت، ظاهر فیزیکی یا رفتار اجتماعی باشد. افراد مبتلا به این طرحواره در مورد نقص‌هایی درک شده خود احساس شرمندگی عمیقی می‌کنند. علاوه بر این، معمولاً احساس می‌کنند که ارزش عشق و احترام را ندارند و ترس شدیدی از افشای عیوب خود نشان می‌دهند. چنین افرادی همچنین خودآگاه هستند، فاقد عزت‌نفس هستند و از اینکه چه کسی هستند و چگونه هستند احساس شرم می‌کنند. آنها احساس ناامنی می‌کنند و اغلب خود را با افراد دیگر مقایسه می‌کنند.

افرادی که طرحواره انزوای اجتماعی دارند احساس می‌کنند به جایی تعلق ندارند. آنها احساس متفاوتی دارند. این معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که کودک در خانواده‌ای منزوی از نظر اجتماعی بزرگ می‌شود. افراد مبتلا به این طرحواره احساس می‌کنند که از بقیه جهان جدا شده‌اند و بیگانگی دارند. در نتیجه از تماس‌های اجتماعی و موقعیت‌های اجتماعی دوری می‌کنند. متأسفانه، تغییر طرحواره انزوای اجتماعی دشوار است. ازآنجایی‌که هدف درمان تمرکز بر ارتباطات اجتماعی بیمار خواهد بود، این ممکن است به بیمار نیاز داشته باشد که ناراحتی شدیدی را تجربه کند.

EFT مخفف Emotional Freedom Technique است. این روش ترکیبی از روان‌شناسی مدرن و طب سوزنی اما بدون سوزن توسط یک مهندس آمریکایی در سال ۱۹۹۵ کشف و به همگان معرفی شد. در این روش به‌جای استفاده از سوزن با استفاده از سرانگشت نقاط مهمی که در طب سوزنی نیز اهمیت دارد با استفاده از ضرباتی آرام لمس می‌شود. امروزه نتایج مثبت آن اثبات شده است و تأثیر شگفت‌انگیز آن بر روی انواع بیماری‌ها حیرت‌آور است. وقتی همه درها به روی شما بسته است و هیچ روشی کارایی که می‌خواهید را ندارد eft را امتحان کنید تا اثرات معجزه‌آسای آن را با چشم خود ببینید. همچنین می‌توانید در معتبرترین دوره جامع EFT شرکت کنید. شما در دوره جامع EFT تکنیک‌های فوق‌العاده که باعث درمان سریع بدون نیاز به هرگونه دارو و فقط با استفاده از کارکردن بر روی احساسات و جنبه‌های منفی و ضربه‌زدن به نقاط خاص با استفاده از انگشتان دست را یاد می‌گیرید.

پس برای جمع‌بندی می‌گوییم که طرح‌واره‌های ما کنترل‌کننده تفکر و احساسات ما هستند. به‌طورکلی طرحواره‌ها باورهای ما را در مورد خودمان، دنیای اطراف ما را بیان می‌کند. این باورها در پس‌زمینه آگاهی ما عمل می‌کنند. بااین‌حال، آنها تأثیر زیادی بر احساس ما از خود، انتظارات ما از زندگی و کیفیت روابط ما دارند